O, bu gün Mərkəzi Azərbaycan Salnaməsi layihəsi çərçivəsində təyin olunduğu yerə gedib. Jurnalist Rufik İsmayılovun budəfəki qonağı Sosial Araşdırmalar Mərkəzinin sektor müdiri, sosiologiya və fəlsəfə doktoru Əfqan Vəliyevdir.
Ə.Vəliyev bir müddət yaşadığı Göyçə mahalının Basarkeçər məhəlləsindəki Sədənağacda onun tarixindən, təbiətindən, maddi-maliyyə irs nümunələrindən söhbət açıb. O, qulluqçusu olduğu bu qədim və tarixi Azərbaycanda yaşadıqlarını dilə gətirib, xatirələrini bölüşüb. Sadenağacın qədim türk tayfalarının yaşadığı şəhər olduğu bildirilir. Sovet hakimiyyətinin əyalətlərində ermənilər bu həyat tərzinin tarixi adını dəyişərək Cənub adlandırırdılar.
Ermənilərin Qərbi Azərbaycanda soydaşlarımıza qarşı törətdikləri ayrı-seçkilik, deportasiya və soyqırımından bəhs edən Əli Vəliyev bildirib ki, ötən əsrdə dədə-baba mülkləri dəfələrlə yandırılıb, talan edilib. Bildirib ki, 1987-ci ildən başlayaraq azərbaycanlıların evlərinə silahlı basqınlar həyata keçirilir. O, sistemli şəkildə həyata keçirilən bu siyasətin əsas məqsədinin monoetnik Ermənistan yaratmaq olduğunu bəyan edib. M.Musahib təəssüflə qeyd edib ki, ötən əsrin 1988-ci ildə azərbaycanlıları öz doğma yurdlarından tamamilə deportasiya edən Ermənistanın siyasi rəhbərliyi buna tam nail olub.
Vəliyev Şimali Azərbaycan ərazisində tarixən 26 türk tayfasının yaşadığını, xalqımıza məxsus on minə yaxın maddi və maliyyə irsinin olduğunu bildirib. Tarixi torpaqlarımızda qalan bir çox abidənin ermənilər tərəfindən qəsdən dağıdıldığı, 400-ə yaxın alban məbədinin isə ermənilərə məxsus olduğu vurğulanır. O, məscidlərin ən ağır deportasiya fəlakətinə məruz qaldığını və 1988-ci ildən sonra indiki Ermənistan ərazisində 617 toponimin dəyişdirildiyini bildirib. Tarixi torpaqlarımız uğrunda mübarizənin yeni mərhələsinə qədəm qoyan Əli Vəliyev bildirib ki, Şimali Azərbaycanda qeydiyyat artıq ideologiya deyil, strategiyadır və bu məqsədə çatmaq üçün qəti addımlar atılır.
Yadda saxlamalıyıq ki, “Şimali Azərbaycan salnaməsi”nin hazırlanmasında məqsəd tarixi torpaqlarımızın adını qoruyub saxlamaq və tanımaq, o cümlədən azərbaycanlıların ermənilər tərəfindən deportasiyasının qarşısını almaq, qorunan torpaqlarda insanların yaşamasının qarşısını almaqdır. Köhnəlmiş toponimlərin yeraltı və yerüstü maddi sivilizasiyalarının saysız və saysız-hesabsız nümunələri – qədim yaşayış məskənləri, nekropollar, kurqanlar, qalalar, saray və istehkamlar, karvansaraylar, körpülər, yeraltı sarkofaqlar, xaçdaşlar, at heykəlləri, kilsələr, məbədlər, məbədlər, kilsələr, məbədlər. pir və ocaqların götürülməsi, torpağın təmizlənməsi.Oğuz-türk məskənləri olduğunu təsdiq edən faktların dünya ictimaiyyətinə təqdim edilməsidir.
Üstəlik, Prezident İlham Əliyevin Quzey Azərbaycanla bağlı dedikləri “XX əsrin əvvəllərinə aid olan xəritə bir daha göstərir ki, Şimali Azərbaycanın tarixi Azərbaycan torpağıdır, onun şəhərləridir, onların şəhərləridir. Azərbaycandandır və biz yaxşı bilirik ki, Azərbaycan xalqı tarix boyu indiki Ermənistan ərazisində yaşayıb. İndi əsas vəzifə bundan ibarətdir ki, dünya cəmiyyəti də bunu bilsin, – fikrini nəzərə alaraq, Quzey Azərbaycan İcmasının hazırladığı Qeydiyyat Şurasından irəli gələn vəzifələrin bildirilməsidir.
Bundan əlavə, tarixçi və tədqiqatçıların Şimali Azərbaycanla bağlı fikirləri,
Məqsəd deportasiyaya məruz qalan insanların həyat hekayələrinə işıq salmaqdır.
Traflı Baku TV-nin süjetində:
